Journal of the Hellenic Diaspora

The latest special issue of the Journal of the Hellenic Diaspora (35.2, 2009) features Egyptian Hellenism.

Articles:

1. “Introduction,” by Dan Georgakas, Alexander Kitroeff and Matoula Tomara-Sideris

2. “The “Purge of the Greeks” from Nasserite Egypt: Myths and Realities,” by Alexander Kazamias

3. “The Emigration of Greeks from Egypt during the Early Post-War Years,” by Angelos Ntalachanis

4. “The Failure of Readjustment (Anaprosarmoge): The Post-war Egyptian Greek Experience,” by Anthony Gorman

5. “The Demographic Aspect of the Greek Flight from Egypt,” by Matoula Tomara-Sideri

6. “The Big Decision: Narrative as a Historical Source,” by Katerina Trimi-Kirou

7. “The Greek Exodus: An Egyptian Perspective,” by Abd Al-Wahhab Bakr

8. “Greece and the Mass Exodus of the Egyptian Greeks, 1956-66,” by John Sakkas

9. “The Greeks of Egypt in the United States,” by Alexander Kitroeff

10. “Recording Oral History: Memories of Alexandrians,” by Irini Chrysocheri

11. “The Decline of the Greek Presence in Egypt: An Archival Documentation,” by Panagiotis Koromvokis and Achilleas Rakinas

12. “The Greek Settlers’ Flight from Egypt: The Psychological Aspects,” by Nikos Sideris

13. “The Left, Nasser, and the Exodus of the Greeks from Egypt,” by Sophianos Chryssostomidis

14. “The Book of Nostos and the Big Decision,” by Panagiotis Karmatzos

15. “Literary Alexandria and Nostalgic Alexandrian Literature,” by Harry Tzalas

Estiatorio Zorbas

poeticanet.com/poets.php?subaction=showfull&id=1233633140&archive=&start_from=&ucat=179&show_cat=179

New Directions (once again) in Greek American Studies (the end)

Identity: Politics and Poetics

It is impossible to write about ethnicity and neglect its political dimension. At the moment one claims an ethnic identity–a marked position of otherness vis-à-vis the nation–one enters heated debates about the range and modes of its expression, let alone the possibility of its very enunciation. Ethnicity is political not only because official policies grant or withheld rights on its name; neither merely because its tolerance or persecution have been famously and infamously attached to nation-states formation. Its political dimension also operates at the micro-level level of identity making, affecting lives in a multitude of everyday contexts. Think of slurs, pride, let alone hate crimes associated with ethnicity. Individuals are immersed in social webs that may denigrate, threaten, tolerate, or promote ethnicity.

The political dimension of ethnicity explains the circulation of ethnic stereotypes (positive or negative), anti-discrimination committees, and ethnic interest societies. It also explains the central place of cultural politics in the history of Greek America. In its most visible forms, this identity politics aims to protect the group, call for heritage preservation, make a case for the inclusion of ethnic material in educational curricula, or advance the aspirations of specific social classes, including political elites.

Yet there is a profoundly disquieting component in all this. Stories generated for this purpose tend to erase the complexities and internal heterogeneities of ethnicity. In the name of projecting a positive image or promoting preservation, these narratives construe identity in terms of cultural (and often biological) unity. In positing an authentic essence they exclude those who fall outside an already circumscribed domain. In fostering pride in the Self they may belittle the Other. All in all, their aim to assert cultural distinctiveness tends to package textured difference into deadening uniformity.

Totalizing representations of Greek identity cancel the vast heterogeneity of Greek peoples globally. They ignore the complexities of how identity is actually experienced, the meanings, ambivalences, and contradictions that interlace individual lives. Because the scattering of peoples across state borders entails cross-cultural encounters, negotiation of diverse cultures and histories, and a variety of national contexts (the United States, Australia, South Africa, Germany), they foster multiplicity not singularity; partial, not full identification with a nation; contextual fluidity not essential fixity; a tension between local, regional, transnational, and national identities, not necessarily the privileging of one over another.

Moreover, the ways individuals experience ethnicity varies, depending on class, gender, sexuality, and biographical contingencies; degrees of affiliation with ethnic communities, and cultural distance from the ancestral homeland also play a part. Global Greek worlds point to a complex nexus of cultural affiliations that cannot possibly fit into tidy taxonomies. They neither yield readily into neat categories, nor slip comfortably into singular formations.

Engaged research illuminates the richness of Greek worlds. It sets out to carefully navigate the terrains where these worlds are actualized, insisting to probe historically silenced areas. Though attentive to identity politics (the interests ethnicity serves) it invests to identity poetics (how ethnicity is practiced). This latter focus lies on identity as a performance (on the “how” in addition to the “what” of ethnicity); as an experience that encompasses multiple cultural traditions; as a social performance that is fluid (yet not necessarily thin or superfluous); as a constellation of feelings. In other words it seeks to understand identity as the lived-in production of meaning.

Waiting Tables

Collage (medium paper)

Yiorgos Anagnostou, early 1990s

Quotation: On the Issue of Racial Profiling (II)

“The most publicized anti-Greek assault took place in 1909 in the city of South Omaha, Nebraska. On the outskirts of the city was a shantytown of several thousand Greek laborers, a number swollen by unemployed railroad workers waiting out the winter. Anti-Greek feeling in South Omaha was already intense owing to the carousing and gambling of the Greeks and, possibly, because many of them were viewed as strikebreakers. The precipitating incident occurred on February 19 when a Greek, John Masourides was stopped by a policeman, while he was with a prostitute. An argument ensued and Masourides killed the officer. The Greeks claimed the policeman was drunk and enraged in seeing a Greek publicly walking with a ‘white’ prostitute, and that Masourides killed in self-defense. In any event, the townspeople were ready to be whipped into a frenzy (‘One drop of American blood is worth all the Greek blood in the world!’) at a mass meeting presided over by local officials. A mob rampaged through the Greek quarter burning most of it to the ground, destroying some thirty-six Greek businesses, and driving all the Greeks from the city. The South Omaha riot was given wide coverage in the Greek press in America and in Greece.”

Charles C. Moskos, Greek Americans: Struggle and Success (1989:16–17)

Any position that disassosiates racial profiling from mob violence is a politically irresponsible position.

Any position that calls upon American ethnics to acquiesce to racial profiling is an indication of a forgetfull nation.

Any position that calls upon American ethnics to acquiesce to racial profiling is a position extending unearned privileges to those who look white.

[For a recent documentary on yet another anti-Greek riot, this time in Toronto, in 1918, see violentaugust.com]

Quotation: On the Issue of Racial Profiling (I)

“After 9/11, Middle Eastern and South Asian communities in the United States have become the most recent victims of racial backlash. What bargain is being offered to them? For many, their only resource is to drape their homes, cars, places of business, and bodies with the American flag, in hopes that this positive claiming of American identity is sufficient to ward off legal and extralegal violence. In the months following 9/11, over 1,000 incidents of hate violence were reported. In addition to these macroaggressions, microaggressions directed against Middle Eastern and South Asian persons and communities are also thwarting their pathway to belonging in America.”

Robert S. Chang, “Essay: (Racial) Profiles in Courage, or can we be Heroes Too?” (1996:356–357). www.albanylawreview.org/archives/66/2/RacialProfilesinCourageOrCanWeBeHeroesToo.pdf

Any position that disassociates racial profiling from vigilantism is a politically irresponsible position.

Διανοούμενοι Βάλτε τα Δυνατά σας!

Η τωρινή κρίση που μαστίζει την Ελλάδα φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη μιας ριζικής αλλαγής στη σχέση πολίτη-κοινωνίας. Απαιτεί μια νέα αφήγηση που να διαχυθεί σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, από μαθητές μέχρι συνταξιούχους.

Είναι μια ιστορική στιγμή που θα ήταν ασυγχώρητο στους διανοούμενους να παραμείνουν αμέτοχοι. Να ένα πρώτο βήμα:

www.enet.gr/?i=news.el.article&id=161663

Quotation: Narrating America–University Libraries Amidst Cornfields

From the point of view of Tony Judt, a Briton:

“America was thus intensely familiar–and completely unknown. Before coming here, I had read Steinbeck, Fitzgerald, and some of the extraordinary short-story writers of the South. Between this and a diet of 1940s-era film noir, I certainly had visual images of the United States. But nothing cohered. Moreover, born like most Europeans in a country I could cross on foot in a matter of days, I had absolutely no grasp of the sheer scale and variety of the place.

...

Since that first transcontinental drive I have crossed the cuntry seven times. Old established settlements–Cheyenne, Knoxville, Savannah–have continuity on their side. But who could love present-day Houston, Phoenix, or Charlotte? Desolate heaps of office buildings and intersections, they bustle misleadingly from nine to five before dying at dusk. Ozymandias-like, such exurbations will sink back into the marshland or desert whence they arose once the water runs out and gasoline prices them out of existence.

...

By far the best thing about America is its Universities. Not Harvard, Yale, e tutti quanti: though marvelous, they are not distinctively American–their roots reach across the ocean to Oxford, Heidelberg, and beyond. Nowhere else in the world, however, can boast such public universities. You drive for miles across a godforsaken midwestern scrubscape, pock-marked by billboards, Motel 6s, and a military parade of food chains, when–like some pedagogical mirage dreamed up by nineteenth-century English genleman–there appears…a library! And not just any library: at Bloomington, the University of Indiana boasts a 7.8-million-volume collection in more than nine hundred languages housed in a magnificent double-towred mausuleum of Indiana limestone.

A little over a hundred miles northwest across another empty cornscape there hoves into view the oasis of Champaigne-Urbana: an unprepossessing College town housing a library of over ten million volumes. Even the smallest of these land grant universities–the University of Vermont at Burlington, or Wyoming’s isolated campus at Laramie–can boast collections, resources, facilties, and ambitions that most ancient European establishments can only envy.

The contrast between the university libraries of Indiana or Illinois and the undulating fields almost visible from their windows illustrates the astonishing scale and variety of the American inland empire: something you cannot hope to grasp from afar. A few miles south of Bloomington’s cosmopolitan academic community lies the heartland of the old Ku Klux Klan, much as the peerless literary holdings of the University of Texas sit implausibly amidst the insularity and prejudice of the hill country that surrounds them. To the outsider, these are unsettling juxtapositions.

Americans take such paradoxes in their stride. It is hard to imagine a European university recruiting a professor–as I was once encouraged to consider a university near Atlanta–on the grounds that the nearby international airport would allow you to ‘escape’ with ease. A displaced European academic, beached in Aberystwyth, would avoid drawing attention to the fact. Thus, whereas Americans are shamellessly confessional–‘How on earth did I end up in Cheyenne State U.?’–a comparably isolated Brit would bleat mournfully of the sabbatical he spent at Oxford”

Tony Judt, 2010. “Voyage Home, ” The New York Review of Books Vol. LVII, No. 9:29–30.

“My Life in Ruins” Τοο!

Στο προηγούμενο σημείωμά μου αναφέρθηκα στην κινηματογραφική αναπαράσταση λευκών πρωταγωνιστών να πρωτοστατούν στην πολιτιστική σωτηρία του Άλλου το οποίο και εναγκαλίζονται. Δεν θα ήταν υπερβολή, αν και όχι ένα «καθαρό» παράδειγμα, να συμπεριλαμβάναμε σε αυτό το στερέωμα και το «My Life in Ruins» (MLR). Ο λευκός σε αυτήν την περίπτωση είναι ο μεταμοντέρνος Αμερικανός Ζορμπάς που καθοδηγεί την Ελληνοαμερικανίδα στην ανεύρεση της προσωπικής της ευτυχίας· να βρει, πιο συγκεκριμένα, το κέφι/mojo της.

Το MLR αυτοτοποθετείται σε σχέση με δύο ταινείες που και τα ταμεία σπάσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και λειτούργησαν σαν τόποι σημασιοδότησης του Ελληνικού στην Δύση (και αλλού). Αναφέρομαι βέβαια στο «Never on Sunday» (1960) και «Zorbas» (1964). Είναι αδύνατον να ξεφύγουν του θεατή οι σχετικές παραπομπές: ο ρεσεπτιονίστας του ξενοδοχείου να καταβροχθίζει Ζορμπά και η Βάρδαλος/Georgia/Angie να το παίζει Μερκούρη/Ιλυα τραγουδόντας «Τα Παιδιά του Πειραιά» στην ακρογιαλιά. (μια σκηνή γυρισμένη στην Ισπανία, όπως έχει ειπωθεί· αλλά η Ακρόπολις, Ακρόπολις)

Μόνο που για να μεταμορφωθεί η Ελληνοαμερικανίδα Βάρδαλος σε Ελληνίδα Μερκούρη απαιτείται η διαμεσολάβηση του Αμερικανού τουρίστα, Irv, ο οποίος και λαϊκή σοφία επιδεικνύει, και βαθειά αισθάνεται, και γλέντι ξέρει τι θα πει, και ο συνωστισμός στο κρεβάτι δεν του είναι άγνωστος. Είναι ο μεταμοντέρνος Αμερικανός Ζορμπάς που μπορεί να καθοδηγήσει την άκεφη Ελληνοαμερικανίδα μας μόνο όταν η συγκεκριμένη πολιτιστική βίωση του κεφιού ισοπεδώνεται στην γενικευμένη σημασιολόγηση του κεφιού σαν mojo. Let the good times roll.

Η ευθυγράμμιση λοιπόν του MLR με δύο κινηματογραφικούς τόπους που μυθοποίησαν το Ελληνικό μπάζει σ' αυτήν την αφήγηση και τους Αμερικανούς. Βέβαια εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Έλληνας «Πούπι» κατέχει μια σημαντική θέση «ιθαγενούς» Ζορμπά, σαν εθνικά αυθεντικός (?)* ρομαντικός εραστής (τον οποίον ακολουθεί κατά πόδας και η νέα γενιά [τριαντάφυλλα σε μικρούλες ξένες ξανθιές και τέτοια]).

Αλλά αν ο «Zorbas» και το «Never on Sunday» δραματοποιούν την συνάντηση των Ελλήνων με το Δυτικό τοποθετόντας τους πρώτους σαν ενεργούς διαμεσολαβητικούς φορείς, το «My Life in Ruins» (2009) επαναγράφει αυτήν την σχέση, καθώς σε αυτήν την περίπτωση είναι ο Αμερικανός Ζόρμπας που λειτουργεί καταλυτικά, και στην Ελλάδα μάλιστα, διαμεσολαβόντας να βρει η Αμερικανοποιημένη Ελληνίδα το κέφι της.

Και δεν υπάρχουν όρια από τη στιγμή που το βρίσκει. Και λάμπει από joy η Χολλιγουντιανή πια Γεωργία/Angelina (Jolie) και από έρωτα τρελλαίνεται με τον clean cut πια εθνικό εραστή, τον «George Clooney του Greece».

Με αυτόν τον τρόπο καταρρίπτεται σε κάποιο βαθμό η έννοια της πολιτιστικής ιθαγένειας μια και ακυρώνεται η ταύτιση του εθνικού χώρου και πολιτιστικής ιδιαιτερότητας. Έχει χώρο η Ελλάδα και για δυο και για παραπάνω Ζορμπάδες από παντού. Το mojo νάναι καλά.

Το κόστος σε αυτήν την μεταμοντέρνα κατάσταση έγκειται στην ισοπέδωση της «βαθειάς» εμπειρίας του πολιτιστικά προσδιορισμένου κεφιού στους επιφανειακούς και παγκοσμιοποιημένους ρυθμούς των relaxed good times. Έλληνες και Τούρκοι, Γερμανοί και Αμερικανοί, όλοι ευτυχισμένοι στην ακρογιαλιά· και το κύμα και στις δύο πλευρές του Αιγαίου, και στις δύο άκρες του Ατλαντικού, παφλάζοντας να γεμίζει τις μπαταρίες του mojo μας.

* «Αυθεντικός» Έλληνας βέβαια αλλά με τα γένεια να θυσιάζονται λόγω Ελληνοαμερικανικής απαίτησης, μια σοβαρή κατάσταση περί «τριχών» που θα με απασχολήσει στο άμμεσο μέλλον.

Disparate Genres, a Common Ideology: "Avatar" and "My Big Fat Greek Wedding" (bilingual edition)

What could Avatar and My Big Fat Greek Wedding (MBFGW) possibly have in common?

Nothing, one could safely claim. Fundamental thematic and stylistic disparities distinguish the two films: A science fiction and epic narrative versus a romantic comedy following realist conventions. No relationship whatsoever.

Still, once we approach the films as narratives of encounters between white people and cultural Others it is possible to identify a common ideological thread. In both, the white hero performs a similar function.

In Avatar, as Annalee Newitz notes, the white character not only adopts the customs of the “natives” but also becomes a leader in their fight to preserve their threatened way of life (http://gawker.com/5422666/when-will-white-people-stop-making-movies-like-avatar). Newitz discusses the film in the context of an American filmic tradition–which includes Dances with the Wolves among others–that reverses the historical relationship between whites and non-whites without, however, modifying the power relations between the two. If in the past the white cultural and (military) invasion subjugated non-white people such as the Native American Indians, it is the whites now who emerge as the saviors of the Other. And they do so by assuming a leading position in the Other’s struggle for cultural survival.

As in Avatar, MBFGW also features a leading white character, Ian Miller, who turns native, learning Greek folk dances and adopting ethnic superstitions such as the belief in the curative effect of Windex. And here too the white hero assumes a leading role in safeguarding ethnicity.

MBFGW presents ethnicity as a network of close kinship relations and engaging vibrancy; a cultural resource of particular value to Ian, a priceless oasis of meaning in his empty, as he sees it, life. And ultimately it will be Ian defending this ethnic way of life. When Toula, exhausted by her father’s opposition to her relationship suggests that she and Ian escape it all, it is Ian who averts the severing of the ethnic family, citing its importance. Here, too, the white character functions as the vigilant guardian of a fundamental aspect of the ethnic Other. An ethnic facet oppressed in the past by white society it is now valorized. Wasn’t it Michael Novak who in the early 1970s accused the WASPS of the cultural slaughter of the PIGS (Poles, Italian, Greeks, Slavs)–whom he portrayed as the “network people”?

Almost forty years later the WASP answer strikes back for everyone to see: It is the white society that now sees it as its responsibility to protect ethnicity. This nexus of filmic representations serves to cancel white guilt as it situates whites at the helm of multiculturalism. In this manner the impression is created of American society underwriting the terms of its multicultural direction.

Let us not forget, for instance, that Greek American festivals “choreograph” Greek cultural performances according to mainstream tastes and expectations, according to what the wider public considers acceptable ethnicity:

While certainly an expression of ethnic affirmation,

this practice at the same time

consents to cultural subjugation.

– – There is of course much more to MBFGW to which I will be returning.

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Τι κοινό θα μπορούσαν να έχουν οι ταινίες Avatar και My Big Fat Greek Wedding (MBFGW)?

Καμμία, θα έλεγε άνετα κανείς. Ριζικές μεταξύ τους διαφορές στη θεματική και στο στυλ τις διαφοροποιούν όσο τη μέρα και τη νύχτα. Eπιστημονική φαντασία και επική διάσταση η πρώτη, ρομαντική κωμωδία και ρεαλιστική αναπαράσταση η δεύτερη. Απολύτως καμμία σχέση.

Και όμως, αν τις προσεγγίσουμε σαν αφηγήσεις συνάντησης των λευκών με Άλλες κουλτούρες είναι δυνατόν να διακρίνουμε έναν κοινό ιδεολογικό πυρήνα, κυρίως όσον αφορά την λειτουργία του λευκού ήρωα.

Στο Avatar, όπως σημειώνει η Annalee Newitz, ο λευκός πρωταγωνιστής όχι μόνο υιοθετεί τα ήθη και έθιμα των «ιθαγενών» αλλά ανακηρύσεται και ηγέτης στον αγώνα της διάσωσης του απειλούμενου τρόπου ζωής των (http://gawker.com/5422666/when-will-white-people-stop-making-movies-like-avatar). Η Newitz αναλύει την ταινία στο πλαίσιο μιας Αμερικανικής κινηματογραφικής παράδοσης–που περιλαμβάνει το Dances with Wolves μεταξύ άλλων–που αντιστρέφει την ιστορική σχέση λευκού-μη λευκού χωρίς όμως να μεταβάλλει τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ τους. Αν λοιπόν στο παρελθόν η λευκή πολιτιστική (και στρατιωτική) επέλαση ποδοπάτησε μη λευκούς λαούς όπως τους Ινδιάνους, τώρα οι λευκοί αναδεικνύονται οι σωτήρες του Άλλου. Μάλιστα τοποθετούνται σε ηγετική θέση στον αγώνα του τελευταίου για πολιτιστική επιβίωση.

Όπως στο Avatar έτσι και στο My Big Fat Greek Wedding είναι ο λευκός Ιαν Μίλλερ που «ιθαγενοποιείται», και σέρνοντας το καλαματιανό και υιοθετόντας την δοξασία στις θεραπευτικές ιδιότητες του Windex. Και εδώ επίσης ο λευκός ήρωας παίζει ηγετικό ρόλο στην προστασία του εθνοτικού Άλλου.

Το MBFGW παρουσιάζει την εθνοτική ομάδα σαν ένα πλέγμα στενών συγγενικών σχέσεων και σφύζουσας δυναμικής · σαν ένα πολιτισμικό κεφάλαιο πολύτιμο για τον Ίαν, μια ανεκτίμητη όαση νοήματος στην άδεια όπως θεωρεί ζωή του. Και είναι ο Ίαν τελικά αυτός που θα υπερασπίσει τον εθνοτικό τρόπο ζωής. Όταν η Τούλα, εξαντλημένη από την γονική αντίσταση στην σχέση της, προτείνει τον Ιαν να δραπετεύσουν (προτείνει δηλαδή μια ατομιστική λύση), είναι ο αγαπημένος της που την αποτρέπει, τονίζοντας τη σημασία της οικογένειας. Ο λευκός ήρωάς μας λειτουργεί κι εδώ σαν άγρυπνος φρουρός μιας καίριας πολιτιστικής διάστασης του εθνοτικού Άλλου. Κάτι που είχε καταπιεσθεί στο παρελθόν από τους λευκούς τώρα ανακηρύσεται «προστατευόμενο είδος». Ο Michael Novak δεν ήταν που το 1971 κατηγορούσε τους λευκούς προτεστάντες ότι κατακρεούργησαν τους PIGS (Poles, Italian, Greeks, Slavs), τους οποίους παρουσίαζε σαν «network people»;

Σαράντα χρόνια αργότερα παρελαύνει μπροστά στα μάτια μας η λευκή απάντηση: είναι το λευκό τώρα που προσδιορίζεται σαν προστάτης του εθνοτικού. Το πλέγμα των αναπαραστάσεων αυτών ακυρώνει την ενοχή των λευκών καθώς την ίδια στιγμή τοποθετεί τους λευκούς στα ηνία της πολυπολιτισμικής εκστρατείας. Έτσι δημιουργείται η εντύπωση ότι οι πολυπολιτισμικές εκφράσεις στην Αμερικανική κοινωνία εγγράφονται σύμφωνα με τους δικούς της όρους.

Ας μη μας διαφύγει, για παράδειγμα, ότι τα Ελληνοαμερικανικά φεστιβάλ «χορογραφούν» την παρουσίαση της Ελληνικής κουλτούρας με βάση τις δεσπόζουσες προτιμήσεις και προσδοκίες του ευρύτερου κοινού· με βάση του τι γενικά θεωρείται αποδεκτή εθνοτική έκφραση:

Αυτό που βέβαια συνιστά εθνοτική επιβεβαίωση,

αποτελεί επίσης

μια πρακτική που συναινεί

στην πολιτιστική υποταγή.

– – Υπάρχει φυσικά πολύ πιο ζουμί στο MBFGW, στο οποίο και θα επανέλθω.