Η καταναγκαστική Αμερικανοποίηση Ελληνικών ονομάτων στις αρχές του 20ου αιώνα (αλλά και αργότερα, για λόγους οικονομικής και κοινωνικής επιβίωσης των μεταναστών) έχει θρηνηθεί σα μια οδυνηρή καρατόμηση. Πώς να ήταν διαφορετικά όταν στον βωμό της πραγματιστικής αφομείωσης θυσιαζόταν κάτι τόσο κοντά στον πυρήνα της ταυτότητας; Παπαδόπουλοι γίναν Παπ, Κατριπούληδες Κατρ, και Αγγελόπουλοι Αγγελοι.
Το κουτσουρεμένο επώνυμο συνεπάγεται μια απόσταση από τον εαυτό, μια αποξένωση που βιώνεται, τελικά, σα μία ανωνυμία. Έτσι ακριβώς όπως το πιάνει το τραγούδι «Αστόρια»:
«[Οι μετανάστες] Κοιτάν τη ζωή. Σιωπή στα δυο σπασμένη,
με ξένη φωνή στη μέση ακριβώς, σαν επώνυμο
πού 'χει χαθεί το μισό του μόνο είν’ ακόμα εκεί
μονάχο, μικρό και ανώνυμο»
Από την άλλη μεριά, όσοι κράτησαν το όνομα τους ακέραιο, σήμερα εκφράζουν δημόσια την υπερηφάνειά τους για αυτήν την οικογενειακή απόφαση. Η περίπτωση της Μελίνας Κανακαρίδης μου έρχεται στο μυαλό, καθώς και του Τζορτζ Στεφανόπουλου.
Ας σημειώσω ότι η εμπειρία του να ζεις στην Αμερική με ένα «εθνοτικό» επώνυμο απαιτεί δημιουργικούς τρόπους επικοινωνίας, ένα είδος πολιτιστικής μετάφρασης.
Το παράδειγμα του Michael Kalafatas είναι ενδεικτικό:
"By conservative estimate I have spelled my name 25,000 times … the receptionist in my office, when asked to spell my name, would say, “Kalafatas: All the vowels are A’s, and it’s ‘K’ as in kiss, ‘l’ as in love, ‘f’ as in fudge, ‘t’ as in toffee, and ‘s’ as in sugar.” Somehow I never spelled it that way. In America the subtext of spelling an “ethnic” name is the act of an outsider trying to spell his way in" (The Bellstone, 192)
ή, ακόμα, το παράδειγμα του Αμερικανού ποιητή Jaswinder Molina:
«During the introductions that preface each event, even the organizers who’ve invited me have difficulty getting my name right, and in one school library, I enunciate it over and over again. I say, “Jas as in the first part of justice; win as in the opposite of defeat; der, which rhymes with err, meaning to be mistaken.” I say, “JasWINder,” lilting the second syllable, and smile as about a dozen audience members mouth each syllable along with me until they feel they have it right. When they do, they grin broadly.» (http://www.poetryfoundation.org/article/243072)
ή, ακόμα, το παράδειγμα του Αμερικανού ποιητή Jaswinder Molina:
«During the introductions that preface each event, even the organizers who’ve invited me have difficulty getting my name right, and in one school library, I enunciate it over and over again. I say, “Jas as in the first part of justice; win as in the opposite of defeat; der, which rhymes with err, meaning to be mistaken.” I say, “JasWINder,” lilting the second syllable, and smile as about a dozen audience members mouth each syllable along with me until they feel they have it right. When they do, they grin broadly.» (http://www.poetryfoundation.org/article/243072)
Θα περίμενε κανείς ότι η εποχή μας, με την έμφαση στις ρίζες και το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού θα ενθάρρυνε την διατήρηση Ελληνικών επωνύμων. Αλλά η ιστορία επιφυλάσσει ειρωνικά γυρίσματα. Το τελευταίο κεφάλαιο περικοπών ονομάτων δεν έχει γραφτεί ακόμα. Αυτό που γράφεται (κυριολεκτικά και μεταφορικά) διαδραματίζεται με τους όρους της νέας τεχνολογίας. Παραθέτω το σχετικό παράδειγμα (χωρίς σχόλια), από το μπλογκ της Stephanie Nikolopoulos, a New York based writer:
"You Know You're Greek When... Your Name Is Too Long for Twitter" stephanienikolopoulos.com/2011/09/09/you-know-you’re-greek-when…-your-name-is-too-long-for-twitter/
Yiorgo,
ReplyDeleteI enjoyed your blog, but feel I must point out that names can be equally difficult to process when going in the other direction, and
sometimes I get it twisted both ways.
Most people "translate" names and unfamiliar words so as to be able to slot them into cultural categories that they are familiar with.
Since my accent is English, I find that as often as not "Samaras" gets heard and processed as being "Summers" Even when seen on paper it can lead to other interpretations. We have a large Sikh community here,and they see and hear it as the Punjabi family name "Samra", and
people from the Baltic area ask me if it is Lithuanian.
Conversely Greeks have never quite caught on to my given name either, usually they hear and see it as Yulie or Yulia.
The name I chose for my daughter was "Georgina" which combined memories of my late grandmother and also linked to Spiros' sister Georgia.
However her full name is Zmaragda Georgina. This gave her the benefit of TWO saints days AND the choice of a name that could work in both of our language/cultural groups.
Even so she has more or less always used Zmaragda, but with some variations and nicknames from her girl friends {Zee, Esmeralda) andbecause of the Z and SS's sometimes she gets asked if she is Polish or
Hungarian. She has red hair which confuses the Greeks as well.
In England they always call her Georgina by default, since she was baptised Anglican just two weeks before she went on to Greece for the
full Orthodox immersion.